Məncə 2020-ci ilin ikinci yarısı uğurlu olacaq. Məncə siz yaxşı istirahət etmisiniz. Məncə bu il biznesinizdə kəskin dəyişiklik etməlisiniz. Məncə “məncə” deməklə mən düz etmirəm. Mənim bu fikirlərim heç bir fakta, rəqəmə əsaslanmayıb. Sadəcə fikirlərdir. Bu gün sizinlə “məncə” virusundan danışacam ki, bu xəstəliyə ölkəmizdə nəinki kiçik şirkətlərin rəhbərləri, həm də böyük, qlobal şirkətlərin mütəxəssisləri yoluxublar. 

Biznesdə hər hansı bir qərar verəndə bu sözü ümumiyyətlə unudun. Hər bir qərarınızın əsası olmalıdır. Bu o deməkdir ki, kiçik büdcə ilə minimum 2 variantı test edib yoxlamalısınız. Daha uğurlu olanı daha uzun müddətli və daha böyük büdcə xərcləməklə istifadə edə bilərsiniz.

İllər öncə bir marka ilə konsept üzərində çalışmağa başlayırıq. İş bitdikdən sonra, qərar verən şəxs çəkilişdə xanımın əlində üzük olmasını istəmədi, çünki özünün üzüklərdən xoşu gəlmirdi. Bir düşünün, markaya deyil, mütəxəssisin xasiyyətinə uyğun deyil görünüş. Həmin an çox əsəbiləşsəm də, sonra gülsəm də bu hadisədən sonra məsələyə daha çox diqqət etdim. Brendimizin hal-hazırda nə qədər təhlükədə olduğunu da gördüm. Şirkət brend kimi formalaşmayanda vəzifəyə yeni təyin olan adamların hər bir şeyi dağıdıb sıfırdan özünə uyğun dəyişməsi bizi artıq təəccübləndirmir, çünki ondan öncə gələn də eyni şeyi etmişdi. Şirkət brend kimi formalaşmayanda vizual imiclərə bütün əməkdaşlar öz zövqlərinə uyğun şərh verməkləri də normaldır. Əziz oxuyucular, indi sualım sizədir: “Sizcə işlədiyiniz şirkətin xarakteri varmı? Bir sehr baş versə və dünyada olan bütün şirkətlər insana çevrilsə sizin brend necə birisi olar?” 

Gəlin, öncə brend xarakterinin nə olduğunu və nə üçün lazım olduğunu yadımıza salaq.

Uğurlu brend daima onun fərdiliyini, unikallığını və digərlərindən fərqini təşkil edən xüsusiyyətlərdən ibarətdir. Məhz bu xüsusiyyət və atributlar istehlakçının şüurunda brendin xarakterini formalaşdırır, brendin xarakterindən isə onun istehlakçı ilə münasibətləri asılıdır.
Brendin analoji mallar arasında seçilmək və istehlakçılarda emosional-rasional hisslər oyatmaq qabiliyyəti daha çox brendin xarakteri sayəsində əldə olunur ki, bu olmadan, heç bir brend müasir istehlak bazarında sərt rəqabətə tab gətirə bilməz. Siz brendinizi şəxsiyyətlə qarşılaşdırmalısınız. Brendiniz insana çevrilsə idi, o necə bir insan olardı? O necə və kimlərlə ünsiyyət qurardı? Bunu əsaslandırın və çərçivəyə alın  Bu o deməkdir ki, bir ildən sonra mütəxəssis və ya agentliyi dəyişsəniz belə, brendin xarakteri dəyişməməlidir. Biz bunu P&G, Samsung və Hyundai kimi qlobal brendlərdə daha çox görmüşük və arzu edirik ki, ölçülərindən asılı olmayaraq, bütün şirkətlər bu işdə maraqlı olsun. Arzularımıza heç olmasa bir addım yaxınlaşmaq üçün, sizinlə maraqlı məlumatlar paylaşacam. 
Gəlin, brendin xarakteri məsələsinə qayıdaq.

İstifadə etdiyimiz istənilən vizuallar birbaşa müştərilərin sizə qarşı münasibətinə təsir edir. İstifadə etdiyimiz fotoşəkilin, illüstrasiyanın və ya videoçarxın istifadəçiyə hansı hissləri ötürdüyünə mütləq diqqət yetirməliyik. Arxetipinə uyğun olan vizual materialları seçərək, biz marketinqinizə düzgün dəyər bəxş edirik.
Brendinizlə əlaqəsi olmayan bir neçə nəfərdən onun barəsində nə hiss etdiyini sizə danışmasını xahiş edin – qoy, Facebook və Instagram-da (və ya vizual materiallar paylaşdığınız hər hansı digər platformada) səhifənizə baxsın. Onun düşüncələrinin və fikirlərinin onun təsəvvüründə yaratmaq istədiyiniz obrazla üst-üstə düşüb düşmədiyini təhlil edin. 

Brend xarakterindən söz açılıbsa Karl Yunq tərəfindən təqdim olunan 12 arxetipi bu bloqda qeyd etməyi özümə borc bildim. 

Sadəlövh
Məşhur brendlər: Dove, Red Cross, Nintendo
Məqsəd: xoşbəxt olmaq
Strategiya: hər zaman düzgün hərəkət etmək
Bəlkə sizin də brendiniz yalnız müsbət emosiyalar bəxş etməyə çalışır?
Sadəlövh arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: İnsanlar sizdə yaradıcılıq ilhamı axtarırlar, buna görə parlaq, günəşli şəkillərlə oynaq xasiyyətinizi və müsbət əhval-ruhiyyənizi nümayiş etdirin; insanlara sizi müsbət işıqda yadda saxlamaq imkanı verin.

Macəracı
Məşhur brendlər: The North Face, GOpro, Jeep
Məqsəd: daha çox "Təbii", orijinal bir həyat yaşamaq
Strategiya: Darıxdırıcılığı geridə buraxmaq, yeni təəssüratlar axtarmağa başlamaq və təcrübənizi zənginləşdirmək
Bəs sizin brendiniz norma və qaydalardan azad olmağa və yeni mənada azadlıq qazanmağa çalışırmı?
Macəraçı arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Brendlərdə daha çox diqqətlə seçilmiş, simmetrik, öz şirkətlərinin fəal və maraqlı tərəfini nümayiş etdirən şəkillər istifadə olunur: Müxtəlif vəziyyətlərdə olan insanlarla, hər hansı bir aktiv fəaliyyət zamanı insanlarla layfstayl üslubunda şəkillər.

Müdrik

Məşhur brendlər: NASA, Smithsonian, Audi

Məqsəd: Analitik düşüncə tətbiq etmək, dünyanın öyrənilməsi üçün şüur gücünü istifadə etmək

Strategiya: Daima ən yeni məlumatların axtarışında olmaq, düşünmək və vəziyyəti daha yaxşı başa düşməyə çalışmaq

Brendiniz həqiqətin axtarışı və onun yayılması ilə nə qədər məşğul olur?

Müdrik arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Bu macəraları sevən, marağını və dünyanı dərk etmək istəyini vurğulamaq üçün tez-tez çoxlu təbii fotoşəkil paylaşan daha bir arxetipdir. Bu arxetip düşünməyə çağıran şəkillər göstərməkdən çəkinmir və tez-tez intellektual və ya fəlsəfi söhbət edən insanları göstərir.

Qəhrəman

Məşhur brendlər: The Marines, FedEx, Nike

Məqsəd: Öz ustalığı ilə dünyanı yaxşılaşdırmaq

Strategiya: Ən güclü, ən bacarıqlı və ən qüvvətli olmaq

Brendiniz üstünlüyünü isbat etməyə çalışırmı?

Qəhrəman arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: güc verən, fərdiliyi vurğulayan və ümumilikdə inklüziv və özünə inam verən fotoşəkillər. İlham və motivasiya verən, lakin bu zaman ən müxtəlif insanları təmsil edən şəkillər daha uyğundur.

Qiyamçı

Məşhur brendlər: Harley-Davidson, PayPal, Virgin Group

Məqsəd: İşləməyən bir şeyi dağıtmaq (üsyan)

Strategiya: Dağıtmaq və şoka salmaq (yaxşı bir iş üçün)

Bəlkə brendiniz gizli olaraq inqilab təşkil etmək arzusundadır?

Qiyamçı arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Qiyam təbiətinizdə olmalıdır, buna görə burada ürəkli, hətta cəsarətli şəkillər lazımdır. Auditoriyanızı təəccübləndirəcək (yaxşı mənada) vizual materiallardan istifadə etməyə yol verə bilərsiniz, buna görə məzmununuzun digərlərin fonunda fərqlənməsinə və xarakterinizi göstərməsinə diqqət edin.  

Sehrbaz

Məşhur brendlər: Disney, Xbox, Mac

Məqsəd: Xəyalları həyata keçirmək

Strategiya: İdeallaşdırılmış dünyagörüşünün tərəfdarı olmaq

Bəlkə brendinizin məqsədi xəyalları həyata keçirməkdir?

Sehrbaz arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Nə qədər xəyalpərəst səslənməsinə baxmayaraq, sizin məqsədiniz auditoriyanızı ruhlandırmaq, ona həyəcan və heyranlıq aşılamaqdır. Gələcəyə baxışınızı və mütərəqqi düşüncənizi əks etdirən şəkillərdən istifadə edin: yalnız brendinizin ətrafında deyil, həmçinin kommunikasiya kanallarınızın ətrafında bir möcüzə hissi yaradın.

Sevimli balaca

Məşhur brendlər: Levi’s, Ikea, Ebay

Məqsəd: Qrupa uyğunlaşmaq və sonda onun bir hissəsinə çevrilmək

Strategiya: Müsbət keyfiyyətləri inkişaf etdirmək, özününkülərdən olmağa çalışmaq

Brendiniz hər kəs üçün əlçatan olmağı nəzərdə tuturmu?

Sevimli balaca arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Brendiniz ünsiyyətcil və mehriban Sevimli balaca obrazı yaratmağa çalışırsa, sizin konkret hədəf auditoriyanıza müraciət edəcək bir qrafika seçin. Məsələn, daha gənc auditoriyanı əhatə etməyə çalışırsınızsa, millennialları təsvir edən materiallardan istifadə edin — beləliklə, siz daha çox reaksiya əldə edəcəksiniz. Əslində, burada hər şey hədəf auditoriyanızdan asılıdır.

Məşuq

Məşhur brendlər: Godiva, Reeses, Chanel

Məqsəd: İnsanlar və əşyalar arasında sıx əlaqə yaratmaq

Strategiya: Müxtəlif üsullarla cazibədarlığını nümayiş etdirmək

Brendiniz milyonların ürəklərini fəth etməyə çalışırmı?

Məşuq arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: İnsanların yaymaq istəyəcəyi trend və gözəl fotoşəkillər. Onlar parlaq, bir mənada açıq və yüngül olur. Nümunələrimizdə olduğu kimi, insanlar arasındakı universal gözəlliyə və münasibətlərə daha çox diqqət yetirərək, sevən və incə xasiyyətinizi nümayiş etdirin.

Təlxək

Məşhur brendlər: Skittles, Fanta, M&M

Məqsəd: Əylənmək və dünyanı daha şən etmək

Strategiya: Sevinc gətirmək

Bəlkə brendinizin şüarı bir an daxilində yaşamaq və sadəcə həyatdan zövq almaqdır?

Təlxək arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Diqqətinizi insanları onları paylaşmağa çağıran parlaq, ürəkli, mükəmməl şəkillərin üzərində cəmləyin; insanlara sevinc bəxş edin. Siz cəsarətlə strategiyanızla nəzərdə tutulan bütün vizual materialları asanlıqla və yumor hissi ilə təqdim edə bilərsiniz.

Qəyyum

Məşhur brendlər: Cheerios, Campbells, Unicef

Məqsəd: Sadəcə başqalarına kömək etmək

Strategiya: İnsanlara kömək etmək üçün sizdən asılı olan hər şeyi etmək

Brendinizi səxavətli və mərhəmətli adlandırmaq olarmı?

Qəyyum arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Burada insanlara və onların münasibətlərinə istiqamətləndirilmiş şəkillər daha uyğun olar. Həmçinin brendiniz üçün əhəmiyyətli olan mövzularda, məsələn, ekologiya və ya sosial problemlər mövzusunda çəkilmiş şəkillər.

Yaradıcı

Məşhur brendlər: Apple, Lego, Google

Məqsəd: Unikal hissiyyatı həyata keçirmək

Strategiya: Bacarıqları təkmilləşdirmək, yaradıcı damarları inkişaf etdirmək

Sizin brendinizin şüarı kreativ, qüsursuzluq və misilsiz keyfiyyətdir?

Yaradıcı arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Yaradıcılar hazırcavab və eyni zamanda yaramaz olmağa yol verə bilərlər. Bu o deməkdir ki, sizə kreativlik, uşaq həvəskarlığını və hətta ən adi şeylərə maraq saçan qrafika lazımdır. Yaradıcı arxetipi zəngin təsəvvürünüzün olduğunu nəzərdə tutur, buna görə, şəxsi məzmununuzun yaradılması da əla fikirdir.

Hökmdar

Məşhur brendlər: Grey Goose, Microsoft, Rolex

Məqsəd: Uğurlu bir cəmiyyət yaratmaq

Strategiya: Liderlik məqsədlərinə çatmaq

Brendinizi dəbdəbənin və eksklüzivliyin təcəssümü adlandırmaq olarmı?

Hökmdar arxetipi üçün işləyən şəkil növləri: Mallara istiqamətlənmiş, lakin onu kontekstində göstərən fotoşəkillər. Burada istifadəçi məzmununun istifadəsi uğurlu strategiya ola bilər. Brendinizə müraciət edərək, insanlar ilham və motivasiya axtarır, buna görə vizual materiallarınız ilhamlandırmalıdır.

İndi qayıdaq özümüzə :)

Yuxarıda qeyd olunanlar hər bir brend üçün yaradıla bilər və edilməlidir əslində. Yalnız “Biz kimik?” “Hara gedirik və haraya çatmaq istəyirik?” suallarına dəqiq cavabımız varsa məncə növbəti “Necə çatacağıq?” suallarına daha tez cavab tapa biləcəyik, amma əlbəttə ki, bu məncədi, təcrübəm bunu deyir.

Hər birimizə xeyirli brend arzu edirəm! 

Müəllif: Aynur Xan